بزرگداشت استاد شهريار و روز ملى شعر و ادب ايران در پارك ائل گلى در هفته بزرگداشت تبریز

یادداشتی به قلم دکتر شعردوست

**************************

شهریارا تو همان دلبر و دلدار عزیزی/ نازنینا، تو همان پاک ترین پرتو جامی
ای برای تو بمیرم، که تو تب کردة عشقی/ ای بلای تو بجانم، که تو جانی و جهانی.(فريدون مشيرى)
اوج و پايانبخش برنامه هاى نكوداشت هفته تبريز مقارن با آغاز همايش بين المللى استادشهريار در پارك زيبا و دل انگيز ائل گلى بود. از ساعتها پيش دوستداران شهريار در محوطه برگزارى گردهم آمده بوند. حضور دستيار ويژه رئيس جمهور در امور اقوام و اقليتها جناب حجت الاسلام على يونسى و وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامى جناب آقاى جنتى به رونق اين مراسم افزوده بود. در حقيقت شهريار هميشه پل ارتباطى گذشتگان با آيندگان بوده است. برنامه ائل گلى در شب بيست و هفت شهريور هم اختتاميه بود و هم افتتاحيه. اختتاميه برنامه هاى متنوع و زيباى هفته نكو داشت تبريز و افتتاحيه ى همايش بزرگداشت استادشهريار. هم شهردارى متولى برنامه بود كه به تعبير شهردار محترم تبريز با نظارت ، هدايت و حمايت شوراي اسلامى كلانشهر تبريز كارى بزرگ را به سامان رسانده بودند و هم افتتاحيه همايشى كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى و مدير كل محترم آن در استان آذربايجان شرقى با همكارى هيئتهاى علمي و اجرايى آن را سامان داده بودن و اينهمه ميسر نمى شد مگر با حمايت همه جانبه دوست گرام و همكار سابق ، مدير كار آزموده ، جناب دكتر جبار زاده كه خدايش توفيق عنايت كند.
گفتنى در باب اين برنامه زياد است اما بعضى سخنان ناگفته زيبا ترند. اما آنچه براى من غافلگير كننده و تعجب آور بود اينكه بعد از حدود ١٥ سال در يك روز دو بار به خاطر طراحى و به تصويب رساندن روز شهريار مورد تشويق قرار گرفتم. بار اول كه در محل بنياد طوبى مقارن با انتشار دوهزارمين شماره نشريه سرخاب دوستان عزيز و هنرمند باغشمال ، سيدناظمى ، نعلبندى و ... با الفاظ و تعابيرى بزرگوارانه تقديرم كردندكه خاطره شيرين آن جلسه را در مجالى ديگر خواهم گفت. و براي بار دوم در شرايطى كه برنامه هاى شب شهريار در ائل گلى به پايان خود ميرسيد ، دوست شاعرم جناب سجادى كه اجراى برنامه را برعهده داشت در فهرست كسانى كه مورد تقدير قرار گرفتند نام اينجانب را به عنوان طراح و بنيانگذار روز شعر و ادب و روز شهريار براى گرفتن لوح به روى صحنه دعوت كرد و بالاخره بعد از سالها در يك روز دو بار مورد تقدير قرار گرفتم.
عده اى از چگونگى طراحى روز مذكور سوال مى كردند. آنچه در اين گزارش تقديم ميكنم اجمالى است از راه طولانى اى است كه نمى دانم تا كجايش را پيموده ايم و آينده آن چگونه رقم خواهد برد. و اما قصه روز شعر و ادب و روز شهريار:

١-من اين طرح را در سال ۱۳۷۹ طي نامه اي براي رئيس جمهور محترم وقت نوشتم. بخشي از نامه اين است كه: جناب آقاي رئيس جمهور، مستحضريد بي شك مي توان استاد سيدمحمدحسين شهريار را از شاعران بزرگ ايران زمين در دهه هاي اخير ناميد. جامعيت و ممتاز بودن استاد شهريار در حوزه هاي مختلف شعر اعم از فارسي و تركي آذري، فضايل اخلاقي و يك دهه حيات پرنشاط همراه با انقلاب اسلامي كه استاد از آن به عنوان جهاد قلمي ياد كرده است و همچنين شهرت فراوان وي به عنوان محبوب ترين شاعر كشور در نظرخواهي هاي متعدد پيش و پس از انقلاب اسلامي و اشتهار ايشان در كشورهاي پيرامون، ضروري مي نمايد كه نام استاد شهريار و به اين طريق شعر، به عنوان يك نوع ادبي كه مردمان ايران زمين در جهان به آن اشتهار دارند، همه ساله گرامي داشته شود. به دلايل مذكور و ضرورت هاي فراواني كه جناب عالي و اعضاي محترم شوراي عالي انقلاب فرهنگي و فرهنگ عمومي بر آن وقوف كامل داريد، پيشنهاد مي كنم روز ۲۷ شهريورماه كه همزمان با وفات استاد فرزانه روانشاد است به عنوان روز ملي شعر و روز بزرگداشت استاد شهريار در كشور نامگذاري شود. طبعا اين اقدام علاوه بر تكريم از شخصيت جهاني شهريار ملك سخن كه در همه كشورهاي پيرامون و سال گذشته در مقر يونسكو گرامي داشته شد، بزرگداشت علم و فضيلت و هنر و آفرينش هاي هنري و رونق شعر در كشور خواهد شد... ايام عزت مستدام ،على اصغرشعردوست

٢- به دنبال اين نامه آقاي رئيس جمهور آن را به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارجاع دادند. اين شورا پس از بحث و بررسي اوليه به شوراي فرهنگ عمومي كه در حقيقت كميته تخصصي شوراي عالي انقلاب فرهنگي تلقي مي شد ارجاع كرد. بعد از چند جلسه، موافقين و مخالفين در شورا حضور پيدا كردند و نظراتشان را ابراز كردند. نظر شوراي عمومي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارجاع شد حقير را به عنوان طراح اين موضوع و پيشنهاددهنده نه در همه جلسات كه فقط در يك جلسه براي پاسخ به انتقادها دعوت كردند به هر حال، شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جلسه اي رسمي با ارائه گزارش شوراي فرهنگ عمومي و استماع نظرات موافقين و مخالفين به اين مناسبت راي داد. در واقع چيزي كه ابلاغ شد مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي بود كه رئيس جمهور به عنوان رئيس آن را ابلاغ فرمودند. اما درباره مشورت هم بله من با افرادي صحبت كردم. ولي اينكه در نقدها فراوان بود كه من بايد اين طرح را به جاهايي ارسال مي كردم و بررسي مي شد، نه اين وظيفه من نبود. من طراح بودم، هر كسي هم مي تواند هر طرحي بدهد اما جايي كه مصوب طرح او است، موظف است كه از كارشناس استفاده كند و در اين موضوع هم از كارشناسي زبده و حتي شهريار شناسان و شهريار ستيزان معروف هم دعوت كرده و نظرشان را شنيد.» از شعر دوست مي خواهيم اگر مي شود نام هاي اين گروه كارشناسي را عنوان كند. او مي گويد: «ترجيح مي دهم اسم از كسي نبرم اما از بعضي از افرادي كه نقدهايشان در مطبوعات با اسم و رسم و حتي چاشني كاريكاتور و طنز چاپ شده، مي توانم نام ببرم. هرچند برخي از اين افراد هم دوست ما هستند و هم از شاعران برجسته كشور. مثلا مرحوم منوچهر آتشي از افرادي بودند كه با اين قضيه مخالف بود. ايشان برخلاف برخي افراد كه دليل نمي آوردند، اقامه دليل مي كردند. مثلا او را به نوعي مقابل با فردوسي قلمداد مي كردند كه با وجود فردوسي چرا شهريار. ولي اين بيراهه رفتن است كه ما اصلا اينجا در عظمت فردوسي بحثي نداريم. يا مثلا يكي از همين دست اندركاران شعر كه در مطبوعات نيز نفوذي دارند و برخي مطبوعات بي توجه به محتواي فرمايشاتشان فقط به وزانت نامشان، مطالبشان را استفاده مي كنند. ايشان از كتاب شاهنامه استاد امين رياحي جملاتي برداشته اند و گفته اند كه فردوسي با اين عظمت كجا و شهريار كجا استدلال در مخالفت اين گونه بود. حتي برخي كه متعصبانه اظهار كرده بودند كه شاعري كه بيشتر سروده هايش تركي است، نمي تواند شاعر ملي ايران باشد در حالي كه به كميت شاعر تركي شهريار در مقابل فارسي اشاره كردم. به قول يكي از شاعران ارادتمند استاد اينجا ديگر به ترازوي عقل نياز نيست با ترازوي بقالي هم مي شود فهميد كه شعر فارسي شهريار ده برابر شعر تركي استاد از نظر كمي است. آن آدم هر قدر ادعاي بزرگي بكند حتما حتي يك بار سروده هاي شهريار را نخوانده يا حتي دوره اي از ديوان او را در كتابخانه ندارد. متاسفانه بعضي حسادت ها باعث مي شود برخي افراد به ظاهر معنون اظهاراتي بكنند كه حتي نقل آن را در اينجا جايز نمي دانم.