به مناسبت هفتمین روز درگذشت آیت الله‌هاشمى رفسنجانى(روزنامه اطلاعات-سه شنبه ١٣٩٥/١٠/٢٨)

‏ رودکی بزرگ، روزگاری در غم از دست دادن بزرگی چون مرادی شاعر سرود:
مرد مرادی نه همانا که مرد
مرگ چنان خواجه نه کار است خرد
داستان سرایش مرثیه برای دوستانی که چون گذریان کاروان انسانی می‌آیند و می‌روند داستانی مکرر است که ظاهراً پایانی ندارد.
همه کارهای جهان را در است
مگر مرگ کان را در دیگر است
اگر در حیات بر آدمی باز می‌شود ، حتما در مرگ نیز روزی بر ما گشوده خواهد شد. از این رو مرگ جزو لایتجزی زندگی است و از آن گریزی و گزیری نیست. «کل نفس ذائقه الموت.»
امروز در هفتمین روز فقدان وجود خاکى آیت‌الله اکبر‌هاشمى رفسنجانى برای بزرگداشت مردی این سطور را مى نویسم که در را بر مرگ بست و جان خویش را به عالم بی مرگی پیوند زد.آن مرد بزرگ الهى در زمره کسانی بود که مرز زندگی مادی را درنوردید و در زمرة مردان نامیرایی درآمد که حیات جاودانی یافت و مرز مرگ را درنوردید و به عالمی پا گذاشت که نیستی و نابودی در آن راه ندارد.
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
روز شمار حیات مادی او چون دیگر ابنای بشر است: متولد شد؛ زندگی کرد؛ و درگذشت. این بخش فصل مشترک همه زندگیهاست از وضیع و شریف و دارا و ندار، بزرگ و کوچک، بافضیلت و بی فضیلت. همه و همه در این فصل با هم مشترکند و کسی نیست که در داستان زندگیش این سه فصل وجود نداشته باشد. اما آنچه زندگی افراد را از یکدیگر متمایز می‌کند جوهرة معنوی زندگی است که در این بخش هیچ انسانی به دیگری شباهت ندارد، گرچه ممکن است در این فصل با دیگر همگنان فصول مشترکی وجود داشته باشد، اما حتماً فصول مفارقی هم وجود دارد که حیات افراد را از یکدیگر جدا می‌کند. از این رو اگر بخواهیم برای آیت‌الله‌ هاشمى سخنی بگوییم و امتیاز حیات او را بر دیگران برشماریم باید به سراغ چند جنبة ممتاز و درخشان حیات او برویم که الحق والانصاف به قدری غنی و پرمایه است که هر انسانی آرزو می‌کند حیاتی به این اندازه مایه ور و درخشان داشته باشد. «ذالک فضل الله یوتیه من یشاء»
سخن راندن از فضایل چنین بزرگی، بزرگداشت عظمت، بزرگی، علم، حقیقت، پارسایی و انسانیت است و همگان خواهان این فضایل و ملکات هستیم؛ مباد آن که کلامی حمل بر گزافه شود؛ چه آنکه خواهد خورشید به گِل انداید، جهل خویش بر عرصه نهاده باشد.
چو غلام آفتابم هم از آفتاب گویم
نه شبم نه شب پرستم که حدیث خواب گویم
وجود مبارک آیت‌الله ‌هاشمى رفسنجانى مصداق واقعی نفحات حضرت حق بود، که در زمانه ما بر درخت جان‌های مشتاق و مستعد به دستکاری قلم و بیان و شیوه زندگی و تحقیق خویش میوه گران‌بهای معرفت بار می‌آورد؛ برماست که جان خویشتن را در معرض این نفحه روحانی قرار دهیم. خوشبختانه قدر و مرتبت ایشان علیرغم همه تلاش‌هاى بدخواهان و خناسان در زمانه ما شناخته شده بود، که تشییع میلیونى پیکر او گواهى بر این مدعاست. امروز همه مردم ایران به مراتب بزرگی وی معترفند و در حوزه‌های گوناگون فرهنگ اسلام و ایران و انقلاب اسلامى از خوان پر برکتى که او در زندگى هشتاد و دو ساله و مبارزه بیش از شصت ساله خود گسترانید، لقمه معرفت برخواهند گرفت:
غیرت سلطان عشقش چون ز سر معلوم شد
حجره دل خاص، با سودای او پرداختند
در گذشته از زمان و از مکان، مرغان او
در هوای بی‌نیازی آشیان‌ها ساختند
ذکر مبارک استاد، بدون بر شمردن یکی از برجسته‌ترین فضایل اخلاقی این سالک راه دین و دانش که برگرفته از سنت انبیا و اولیای حق است کامل نیست و آن صراحت لهجه و روشنی بیان است و به راستی چه کسی است که ساعتی توفیق مصاحبت با استاد رفیق او شده باشد و از صراحت بیان او بهره‌ور نشده باشد. پیچیده کاری و در لفافه سخن گفتن و اظهار نظر کردن متأسفانه در زمانه ما کمابیش رواج دارد. اما به گواهی همه دوستانی که فیض انس با آیت الله را داشته‌اند جناب ایشان هرگز از گفتن حقیقت رویگردان نبوده‌اند و به همین دلیل هم، محبوب عام و خاص گردیدند. به راستی چه فضیلتی بالاتر از حقگویی و حقیقت جویی در نوع بشر می‌توان سراغ گرفت.
بزرگداشت آیت‌الله‌ هاشمى درواقع، بزرگداشت حقیقت جویی، حقیقت‌گویی، مبارزه در راه حق، پارسایی، زهد و علم و معرفت است. به حقیقت چه توفیقی بزرگتر از این می‌توان سراغ گرفت. او در زمرة مردانی است که مشعله دار فرهنگ و تمدن و انسانیت در عصر نیرنگ‌ها و دروغ‌ها و ناراستی‌ها محسوب می‌شوند. ایشان رسول روشنی، نور و فرهنگ بودند و در رقم زدن سرنوشت تاریخی و فرهنگی این نسل یقیناً سهمی ارزشمند داشته اند. از اولین ساعات اعلام خبر جانسوز ثلمة پرناشدنى وفات آیت‌الله‌ هاشمى رفسنجانی چندین مصاحبه داشته‌ام، اما در مصاحبه با شبکه سحر سیماى جمهورى اسلامى ایران به بیان چند وجه از وجوه کمتر ذکر شده از حیات پر بار آن فقید سعید پرداختم و آن اعتقاد راسخ آیت‌الله‌ هاشمى به حمایت از مسلمانان بود، از خاطرات کمک به فلسطین در سالهاى پیش از پیروزى انقلاب اسلامى گفته و نوشته شده است اما من از خاطرات مساعدت‌های او به مردم جمهورى آذربایجان و مردم و دولت تاجیکستان براى استقرار صلح سخن گفتم، نقشى بى بدیل که رؤساى جمهور آن کشورها در این ایام در پیام‌هاى تسلیت و براى تجلیل از آن مرد بزرگ بار دیگر متذکر شده‌اند و آحاد مردم کشورهاى مذکور بدان معترفند. شرح فضیلت‌هاى آیت‌الله ‌هاشمى در این قبیل یادداشت‌ها نمى‌گنجد تنها مرور خاطره هشت سال دفاع جانانه از آرمان‌ها و ارزش‌هاى مذهبى و ملى، نقش برجسته نماینده امام خمینى‌(س) را در اذهان یکایک ایرانیان مسلمان و آزاده زنده مى کند. تاریخ با تمام بى‌وفاییش و صرف نظر از آنکه چه کسى آن را بنگارد، هرگز یارای فراموش کردن خدمات بى نظیر آن انسان بزرگ را نخواهد داشت. به اعتقاد راقم این سطور، آن آرمیده در جوار رحمت واسعة الهى، در کنار فضیلتهاى عظیمى چون هوش سرشار، علم نافع، سابقة درخشان، و خدمات بى بدیلشان براى نهضت و انقلاب اسلامى، با چند ویژگى ستودنى در بین عالمان دین و شخصیتهاى انقلاب اسلامى ممتاز بود، اول اینکه همیشه خود را در معرض رأى و نقد مردم قرار مى داد و واهمه‌اى از نتیجه نداشت، دوم اینکه سینه‌اى گشاده و صبر و تحملى شگفت‌انگیز داشت، بنحوى که بسیارى از مخالفین جدى حضرتش، زمانى که به اشتباهشان پى مى‌بردند، حتى براى حضور و عذرخواهى شرم مى کردند و نهایت اینکه ضمن عدم عدول از دیدگاه‌هاى خود، براى بقاء و اقتدار نهضت و انقلاب اسلامى، نظرات امام و رهبر معظم انقلاب را بر نظر خود مقدم مى داشتند، معنایى که در پیام متقن و کم نظیر مقام معظم رهبرى به‌مناسبت وفات آیت‌الله‌ هاشمى به‌خوبى متبلور است… من خدا را شاکرم که همواره در نوشته‌ها و گفته‌هایم بویژه در نطق پیش از دستور در ششمین دورة مجلس شوراى اسلامى با ذکر سوابق، خدمات و شخصیت جامع و عدیم‌النظیر آن عالم فرزانه و انقلابى حرمتش را پاس داشته‌ام، این ثلمة جبران‌ناپذیر را به عموم أمت مسلمان ایران، دوستان و همسنگران آن بزرگمرد فقید، فرزندان گرامى، اخوان معظم و سایر وابستگان بویژه دوست دیرین و شریفم جناب سیدحسین مرعشى تسلیت مى‌گویم.‌ هاشمی رفسنجانى جاودانة عشق است، بقول استاد سید محمد حسین شهریار:‏
به مرگ چاره نجستم که در جهان مانم
به عشق زنده شدم تا که جاودان مانم